Geçtiğimiz günlerde önce TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu, dijital paralarla ilgili çalışmaların sıkı bir şekilde devam ettiğini belirtmiş ve yakında pilot uygulamaların başlayacağını duyurmuştu. Bunun bir göstergesi olarak da Merkez Bankası, yaptığı açıklamayla dijital Türk Lirası denemeleri ve geliştirme süreci için için ASELSAN, HAVELSAN ve TÜBİTAK-BİLGEM ile mutabakat zaptı imzaladığını açıklamıştı.
Tarık Bulduk
Sadece Türkiye'de değil dünyada da Amerika Birleşik Devletleri ve Çin Halk Cumhuriyeti başta olmak üzere pek çok ülke, dijital para birimi projelerine başladı. Bitcoin, Ethereum ve diğer altcoinler gibi kripto para birimlerinin popülaritesi ile dünya çapındaki merkez bankaları aktif olarak kendi merkez bankası dijital para birimleri (Central Bank Digital Currencies - CBDC) üzerinde çalışıyor ve bazılarının Bitcoin ve diğer altcoinlere son verebileceğini düşünüyor.
Temmuz ayında Avrupa Merkez Bankası da (ECB), euronun dijital versiyonu için planlarını açıklamıştı. İki yıl sürmesi beklenen proje, ilk olarak euro bölgesinin 19 üyesi tarafından kullanılacak ortak para biriminin dijital versiyonunu tasarlama fikriyle başladı. Şimdi, projenin nasıl ilerlediği hakkında daha fazla açıklama almaya başlıyoruz.
Dün İtalyan ödeme devi Nexi, merkez bankası dijital para birimi üzerinde Avrupa Merkez Bankası ile birlikte çalıştığını açıkladı. Nexi CEO'su Paolo Bertoluzzo, şirketinin Avrupa Merkez Bankası'nın CBDC'ler hakkında bilgilendirmeye yardımcı olduğunu söyledi. Bertoluzzo, Amsterdam'da Money 20/20 fintech konferansında CNBC'ye verdiği demeçte, "Avrupa Merkez Bankası ile ilişki kuruyoruz ve gelecekteki dijital euronun tasarımına katkıda bulunuyoruz çünkü bunun dijital ödemelerin evriminde olumlu bir güç olabileceğine inanıyoruz." sözlerini sarf etti.
Bertoluzzo, "Proje gelişecek çünkü açıkçası bundan daha fazlası olacak. Burada paranın yeni bir versiyonu hakkında konuşmaya başlıyoruz. Bu konuda böyle düşünüyorlar." Bertoluzzo ayrıca CNBC'ye, bitcoin ve eter gibi dijital para birimlerinin sınır ötesi ödemelerde rol oynamasının muhtemel olmadığını ve bu tür varlıkların fiyatlarındaki vahşi dalgalanmalara atıfta bulunduğunu söyledi.
“Onlar açıkça bir varlık sınıfı.” dedi. "Ancak Silikon Vadisi'ndeki birinden gelen son açıklamaya göre günlük olarak aşağı yukarı dalgalanıyorlar… Bu değerlerde kesinliğe ihtiyacımız var.”
Yine de, CBDC'lerin fiilen uygulanması daha uzun sürebilir. Avrupa Merkez Bankası tasarım ve araştırma aşaması için ki yıl ön görüyor. Bu süreden sonra da iki yıl CBDC'nin hayata geçmesi için tahmin ediliyor.
ECB Başkanı Christine Lagarde, temmuz ayında yaptığı açıklamada konuyla ilgili şu sözleri sarf etmişti: “Dijital euro hakkındaki raporumuzu yayınladığımızdan bu yana dokuz ay geçti. Bu süre içinde, daha fazla analiz gerçekleştirdik, vatandaşlardan ve profesyonellerden girdi aradık ve cesaret verici sonuçlar veren bazı deneyler yaptık. Tüm bunlar bizi vites yükseltmeye ve dijital euro projesini başlatmaya karar vermeye yöneltti."
Kubilay Koyuncuoğlu
Bu arada, Bitcoin ve diğer kripto para birimleri ile ilişkili yüksek işlem ücretleri ile ilgili Bertoluzzo, ödemeler için kullanılmadığına inanıyor. Bertoluzzo, “Bugün bu tür kripto para birimlerinin ödemelerde temelde sıfır etkisi var.” dedi ve diğer kripto para birimlerinde görülen oynaklığı önlemek için tasarlanmış CBDC'lerin ve stabil paraların çok daha büyük bir rol oynayacağını düşündüğünü de sözlerine ekledi.
