NFT günümüzün en hızlı gelişen ticaret sistemlerinden biri. OpenSea ise NFT ürünlere yer veren sitelerden biri. Gelin sizinle OpenSea’ye ve bize sunduklarına bir göz atalım.
OpenSea kendilerinin de belirttiği gibi bize yeni bir dijital ekonomi yaratmayı amaçlıyor. Bildiğiniz gibi NFT ürünler son günlerde pek revaçta, hatta hızını alamıyor ve arşa doğru yükseliyor desek yeri. Peki NFT’yi bu kadar özel yapan ne? Hemen söyleyelim, en önemli detayları her biçim ve özellikte olabilmeleri: Resim, müzik, sanal dünyalar, ve daha neler neler... Tıpkı fiziksel sanat eserleri gibi her bir NFT eser de eşsiz, nadir ve çeşitli kaynaklara sahip. Fiziksel sanat eserleriyle istediğinizi yapabilirsiniz. İster birine hediye edersiniz, ister satarsınız hatta isterseniz çöpe atarsınız (tabii biz yapmanızı kesinlikle tavsiye etmeyiz). Fiziksel sanat eserlerinin aksine NFT’leri her türlü programlanabilir özelliğe sahip dijital varlıklar olarak tanımlayabiliriz.
OpenSea, bize bu eserlere en kolay yoldan ulaşım sağlayan, adından da anlaşılacağı üzere açık bir deniz ve sektöründe de bir ilk. Vizyonları açık ve net: Ethereum gibi açık protokolleri ve ERC721 ve ERC1155 gibi çalışması kolay standartları birleştirerek kullanıcıların kelimenin tam anlamıyla sahip olabilecekleri canlı ekonomiler oluşturmak.
Teknik bilgiye çok fazla girmeden anlatacak olursak ERC721 ve ERC1155; kullanılan jetonların tipini, işlevini ve eşsizliğini belirleyen biz kod dizini içeriyor ve bu karmaşık dizin bizim karşımıza basit haliyle “Token” yani “Jeton” olarak çıkıyor. Ethereum ise kripto para birimi olan ether’e (ETH) ve binlerce merkezi olmayan uygulamaya güç sağlayan topluluk tarafından işletilen bir teknoloji.
Bu teknolojinin arkasındaysa 21 kişilik bir kadro ve endüstride lider, dijital ekonomiyi yöneten bir çok firma var. Fakat biraz daha geriye gidersek OpenSea’nin arkasında iki girişimci ruh yatıyor.
2017 yılında CryptoKitties dijital dünyayı kökünden salladığında, insanlara şaka gibi gelen şeyin şu an bu noktaya ulaşacağını kimse tahmin edememişti. Fakat, Brown Bilgisayar Mühendisliği mezunu, Google, Flipboard ve Pinterest gibi şirketlerde programlama üzerine çalışmış olan Devin Finzer, Kripto para’nın göründüğünden çok daha fazlası olabileceğini fark etti. Deyimi yerindeyse bu minnoş pisicikler onun gözüne bir fırsat olarak gözükmüş.
Devin Finzer, CryptoKitties’in bir tüccarın ya da teorik kullanım durumlarıyla gerçekten ilgilenenlerin aksine, ana akım kullanıcıyı hedefleyen ilk kripto uygulaması olduğunu söylüyor. Böylece de aklına şu fikir gelmiş: Bitcoin ve Ethereum gibi sanal para birimlerini destekleyen, dijital veri tabanına kaydedilen bir tür dijital içerik olan NFT’ler için bir Amazon veya eBay oluşturmak. Yanına Stanford mezunu, Apple ve Palantir’de yazılım mühendisliği yapan arkadaşı Alex Atallah’ı da alarak blok zincir tabanlı bir market olan OpenSea.io’yu kurmuş.
Dört yıl sonrasına yani 2021’e hızlı bir geçiş yapacak olursak Devin Finzer ve Alex Atallah yeni yatırımcılardan aldıkları 23 milyon dolarlık yatırımla zirveye ilerlemeye devam ediyorlar. Son yatırımcılar da şu şekilde: Andreessen Horowitz, Coinbase, Blockchain Capital, Dapper, Mark Cuban, Ben Silberman (Pinterest eş kurucusu), Alexis Ohanian (Reddit kurucu ortağı), Naval Ravikant (AngelList), Justin Kan (Justin.tv & Twitch ortak kurucusu), Linda Xie (Scalar Capital) ve daha niceleri.
OpenSea: Dijital Ticaretin Adresi
Biraz da OpenSea’nin işleyişine bakalım. OpenSea merkezi olarak yürütülmeyen bir market görevi görüyor bu da alım-satım işleminin akıllı kontratlarla gerçekleşmesi ve alım-satım işlemi yapılmadan önce hiçbir otoritenin sizin ürünlerinize sahip olmaması anlamına geliyor. Ethereum ve Bitcoin gibi kripto para birimleriyle yapılan bu takas işlemleri de blok zincir defterine kaydediliyor. Bu şeffaf ve güvenli çalışma sistemi, kullanıcıların sisteme güvenmesini ve daha çok kişinin bu sistemi kullanmasını sağlıyor. Sistem aslında fiziksel olarak gerçekleşen alışverişin dijitalleşmiş hali. Tek farkı güvenlik tedbirlerinin daha sıkı ve şeffaf olması. Bu nedenle iki tarafında birbirini aldatmasına fırsat verilmiyor.
Yalnız şöyle bir sorun var ki bu maalesef hiç değişmiyor. Burada genellikle tanınmış sanatçılar kazanıyor. Tanınmamış sanatçılarsa maalesef bu ortamda tutunmaya çalışıyor. Bu biraz Youtube ve Spotify’ın çalışma şekline benziyor. Sanatçının tanınırlığı arttıkça görülmesi ve eserlerin değeri artıyor. Mesela şu an Nyan Cat’in yaklaşık 600 bin dolara satılıyor ya da Beeple adlı sanatçının yarattığı bir eser 70 milyon dolara el değiştiriyor. Ve bu her gün oluyor.
Pazarın büyüme hızı o kadar yüksek ki kimse hızına yetişemiyor. Finzer’ın yaptığı açıklamaya göre toplam satış miktarı beklenmedik bir şekilde altı ay öncesinin 100 katı. Şubat ayı gerçekleşen toplam satış miktarı 95 milyon dolar. Üstelik bu sadece OpenSea içerisinde gerçekleşen satış rakamları. Bir de rakip siteler var düşünün. Fakat büyük resme baktığımızda bu aslında hiç de beklenmedik değil. Sanal ortamda yapılan alışveriş sır değil dünyanın her köşesinde gerçekleşiyor. Sadece Epic Games’in Fortnite üzerinden gerçekleştirdiği karakter kozmetik aksesuarları satışı 2.4 milyar dolar, yıl ise 2018. Geçen sene App Store üzerinden gerçekleşen toplam satış ise 61 milyar dolar.
Bu aralar ortaya çıkan blok zincir kullanmanın enerji tüketimi olarak bize geri dönüşü de bir başka mesele. Yapılan bir araştırmaya göre her yıl Ethereum ağının tükettiği enerji, neredeyse Ekvador’da tüketilen toplam enerjiye eşdeğer (24.43 TWh).
Şimdi de gelelim OpenSea’nin bize sunduklarına. OpenSea bizlere çok geniş bir yelpaze içinde dijital güzellikler sunuyor. 20 milyondan fazla kullanıcıya ait varlık çeşitli gruplara ayrılmış ve yapılan etkinliğin çeşidine, sanat eseri sahibine ve kullanılmak istenen para birimine göre filtrelenebilecek şekilde görücüye çıkmış durumda. Sabit fiyattan satışa sunulanlar dışında açık arttırmayla da el değiştirenler mevcut. Saat başı güncellenen bir sıralama tablosu bulunuyor ve bu tabloda OpenSea’de en popüler olan NFT eserleri sergileniyor. Popülerlik eserin satın alınabilirliği ve yeniden satış değerine göre belirleniyor bu nedenle her seferde az miktarda eser gösteriliyor.
Bu güzellikleri ana kategorilere ayıracak olursak; resim, müzik, alan adı, sanal dünyalar, ticaret kartları, koleksiyon parçaları, spor jetonları ve ‘faydalı jetonlar’ olarak sekize ayrılıyor. Ayrıca her eserin hangi etkinlik altında açıldığını, minyatür bir kopyasını, adını, sayısını, fiyatını, eser sahibini, eğer satıldıysa kime satıldığını ve eserin satışa girdiği tarihi görmek mümkün. Gerçi her şey anlık değişim gösterdiği için ben sekiz dakikadan fazla en üstte kalmayı başarabilen bir eser henüz göremedim çünkü sürekli yenisi ekleniyor.
Resim- Şu anda resim kategorisinde 70’ten fazla sanatçının 17000 den fazla sanat eseri sergilenmekte. Sanatçıların yaptıkları açık arttırmalar büyük ilgi görüyor ve dudak uçuklatacak miktarlar harcanıyor. Alıcılar isterlerse buradan sanat koleksiyoncusu olarak bile çıkabilirler.
Müzik- Burada müziğe dair her şeyi bulmak mümkün. Öyle ki tanınmış müzik grupları bile NFT’ye el atmış durumda. Kings of Leon bu konuda bir ilki gerçekleştirdi ve NFT albüm çıkaran ilk grup oldu bile. 18 tane Altın Bilet içeren albümleri “NFT Yourself” OpenSea’de 2 milyon doların üzerinde NFT sattı. Altın Biletler, gelecekteki tüm turları için 4 adet ön sıra bileti ve VIP kartı içeriyor. Ayrıca biletleme ortakları kaydın sınırlı sayıda vinil kopyasını da platform üzerinden satışa sundu.
Alan Adları- Adından da anlaşılacağı üzeri alan adı bulmak ve bu alan adlarını aynı yoldan satışa sunmak mümkün.
Sanal Dünyalar- Sanal dünyalar en revaçta olan kategori. Mantıken bakıldığında da NFT sahibi birinin eserlerini sergileyebileceği ve değiş tokuş yapabileceği en mantıklı yer sanal bir dünya oluyor aslında. OpenSea’de Decentraland ve Somnium Space gibi sanal gerçeklik programları için alanlar yaratılmış. Ayrıca blok zincirine katılıp para kazanmayı düşünen kullanıcılar için Sandbox ürünler de mevcut.
Ticaret Kartları- Ticaret kartları da şu anda revaçta. Kartların sabit fiyattan ya da açık arttırmayla satımı mevcut. Hatta bazen ücretsiz oyun kartı bulmak da mümkün.
Koleksiyon Parçaları- Koleksiyon parçaları arasında JOYWORLD JOY’s ve herkesin sıkça bahsettiği CryptoKitties gibi blok zinciri ögeleri bulunuyor. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi büyük patlama 2017’de CryptoKitties sayesinde gerçekleşmiti. Ayrıca sitede Unisocks’da bulmak mümkün ki kendileri dijital bir çift çorap alana bir çift de gerçek çorap göndermeleriyle meşhur olmuşlardı. 12 dolar ile satışa başlayan çorapları şu anda 76 bin dolardan başlayan fiyatlarla bulmak mümkün.
Spor Jetonları- The Global Fantasy’den F1 jetonlarına, Animoca Brands’den tutun NBA Top Shot jetonlarına kadar birçok dalda spor jetonu bulmak mümkün. Popüleritesi giderek arttığı için şu anda bulamadığınız bir jetonu önümüzdeki ay hatta önümüzdeki hafta bulma şansınız da muhtemel.
Faydalı Jetonlar- POAP, Urbit ID ve Polyient gibi oyunlar OpenSea üzerinden kullanıcılarına faydalı jetonlar sunuyor. Bu varlıklar geliştiricilere gelecekte kilidi açılabilecek özellikler sunarlar ve bu genellikle geliştiricinin fikri finanse etmesine olanak sağlar. Geliştirici projeyi geliştirmek için çalışırken, yatırımcı arz ve talebin artarak oyunun değer kazanmasını umar.
Yukarıda bahsettiğimiz jetonlardan herhangi birine ve çok daha fazlasına ulaşmak için OpenSea’de bir hesap sahibi olmak yeterli. Mesela bir ara site içindeki blog yazılarına bakmak isteyebilirsiniz. Sonra gelsin Ethereumlar, sanat eserleri. Uzay çağında her gün yeni bir şeyle ve o yeni şeyin gelişmiş bir sürü versiyonuyla karşılaşıyoruz ve bize de çağa ayak uydurmak düşüyor. Eğer OpenSea’yi ziyaret etmek, neler varmış diye bir bakmak isterseniz onlara buradan ulaşabilirsiniz.
